ساینده ها
مواد ساینده برای خمیر دندان ها مورد نیاز هستند زیرا به پاک کردن لکه ها و مواد زائد از روی دندان کمک می کنند.
بدون هیچ گونه مواد ساینده، خمیر دندان ها به یک ژل لغزنده تبدیل می شوند. بنابراین، افزودن ماده‌ای به خمیر دندان که خمیرها را کمی ساینده میکند، لازم است. شرکت ها و سازندگان معتبری که خمیر دندان تولید می کنند، به اندازه کافی مواد ساینده برای تمیز کردن ایمن و ملایم دندان ها بدون آسیب رساندن به آنها اضافه می کنند.
ساینده های استاندارد عبارتند از کربنات کلسیم، کلسیم فسفات و سیلیس هیدراته .
اتصال دهنده ها
اتصال دهنده ها، که به آنها ضخیم کننده نیز گفته می شود، بافتی را ایجاد می کنند که چقدر خمیر دندان ضخیم یا روان باشد. اتصال دهنده ها برای انسجام و جلوگیری از جدا شدن مواد مورد استفاده قرار می گیرند. صمغ زانتان، کاربومرهای کربوکسی متیل سلولز (CMC)، کاراگینان و سلولز مصنوعی همگی از چسب‌های خمیر دندانی هستند که معمولاً استفاده می‌شوند. بدون اینها، خمیر دندان به فازهای مختلف، یک قسمت مایع و یک قسمت جامد جدا می شود و باید قبل از هر بار استفاده هم زده شود.
مرطوب کننده ها
مرطوب کننده ها به حفظ آب در داخل خمیر دندان کمک می کنند، رطوبت خمیر دندان را حفظ کرده و از خشک شدن آن جلوگیری می کنند. گلیسرول، سوربیتول (محلول آبی بسیار غلیظ)، پروپیلن گلیکول و پلی اتیلن گلیکول از مرطوب کننده ها هستند.
آنها همچنین به طعم کلی کمک می کنند و همراه با مقداری آب اضافه به نگه داشتن سایر مواد به شکل خمیر یا ژل کمک می کنند.
آب نیز به عنوان حلال یا حامل برای سایر اجزای خمیردندان گنجانده شده است که باعث روان شدن خمیر دندان می شود و عوامل غلیظ کننده را هیدراته می کند. ترکیب آب و مرطوب کننده تقریباً 75 درصد از حجم خمیر دندان را تشکیل می دهد.
عوامل کف کننده
عملکرد عوامل کف کننده این است که خمیردندان را در سراسر حفره دهان پراکنده می کنند تا اثر پاک کنندگی را افزایش داده و به عنوان یک سورفکتانت عمل می کند و آلودگی های داخل آن را پاک می کند.
مواد کف کننده با تولید کف به مسواک زدن راحتر و تمیزی دندان ها کمک می کنند. ماده ی اصلی کف کننده در خمیردندان، ماده ای به نام سدیم لوریل سولفات (SLS) است.
سدیم لوریل سولفات ممکن است برای پوست و مخاط تحریک کننده باشد. همچنین در برخی بیماران منجر به زخم آفتی شود.
در بررسی ها نشان داده اند که استفاده از خمیر دندان حاوی SLS باعث افزایش دفعات زخم‌های آفتی بصورت مکرر در برخی از بیماران شده است. بنابراین یک محصول بدون SLS برای مصرف کنندگان توصیه میشود.
اثرات بد SLS منجر به تولید خمیر دندان با سورفکتانت های جایگزین مانند سدیم لوریل سارکوزینات، کوکامیدو پوتین شده است. معمولا این سورفکتانت‌ها کمتر تحریک‌کننده مخاط دهان هستند.
طعم دهنده ها
همانطور که از اسمشان پیداست طعم‌دهنده ها باعث می‌شوند از بو و طعم ناخوشایند مواد اولیه دیگر در خمیردندان ها خلاص شده و طعم طبیعی و معمولا سرد و با طراوت داشته باشند. مواد طعم‌دهنده از طریق سورفکتانت حل شده و از طریق خمیر یا مایع پخش می‌شوند.
شیرین کننده ها
شیرین کننده ها مانند طعم دهنده ها برای افزایش طعم خمیر دندان اضافه می شوند. خمیردندان ها معمولاً حاوی ماده ای هستند که طعمی شیرین به آن ها داده شده تا از مسواک زدن لذت ببرید. اکثر خمیردندان ها حاوی ساخارین، اسپارتام و زایلیتول هستند. این مواد موجب می گردند تا خمیردندان ها کمی شیرین شوند.
رنگ های خوراکی
خمیر دندان های طبیعی ظاهر بد رنگی دارند. موادی مانند دی اکسید تیتانیوم باعث می شود خمیر دندان سفید رنگ شود. برخی از خمیردندان ها حاوی رنگ های خوراکی هستند تا رنگ خاصی به آن ها بدهد. اضافه کردن یک رنگ یا ترکیبی از چند رنگ ظاهر جذابتری به خمیر دندان ها می دهد.
مواد نگهدارنده
مواد نگهدارنده از خراب شدن خمیردندان جلوگیری می کند. در حالی که اگر این مواد در خمیر دندان ها استفاده نشود باید خمیر دندان را داخل یخچال نگهداری کرد که استفاده از آن برای افرادی که دندان های حساسی نسبت به سردی دارند سخت میشود.
مواد نگهدارنده مانند بنزوات سدیم یا پارابن ها اغلب برای جلوگیری از رشد میکروبی و افزایش ماندگاری خمیر دندان استفاده می شوند.
عوامل ضد پوسیدگی
امروزه بیشتر خمیر دندان‌ها حاوی فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی هستند. اخیراً خمیر دندان‌های مختلفی با اهداف اضافی مانند برداشتن لکه و جلوگیری از التهاب لثه، دندان‌های حساس و مشکلات لثه ایجاد شده است.
فلوراید
عنصری است که به طور طبیعی در آب، خاک و هوا یافت میشود. زمانی‌که فلوراید به صورت خوراکی به میزان مناسب مصرف شود دندان را مقاوم کرده و در کنترل و پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر خواهد بود. فلوراید با جایگزین شدن در بلورهای مینای دندان، به آن در زمان شکل گیری تاج دندان استحکام می بخشد. فلوراید روند پوسیدگی دندان را متوقف می کند . این ماده معدنی وقتی به مقدار مناسب مصرف شود، مانع حذف موادمعدنی میشود. برای پیشگیری از پوسیدگی، فلوراید یک مبارزه کننده طبیعی است که به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند. همه خمیردندان ها حاوی فلوراید نیستند. مطمئن شوید که همیشه از خمیر دندان حاوی این ماده معدنی استفاده کنید.
غلظت فلوراید (0.7 تا 1.2 ppm) برای بدن و دندان مفید‌تر است. مقدار فلوراید اضافه شده به خمیردندان به اندازه‌ای است که از دندان محافظت بیشتری میکند.
دستورالعمل‌ها برای استفاده از خمیر دندان‌های حاوی فلوراید متفاوت است. کودکان زیر 3 سال باید از خمیر دندان با سطح فلوراید 1000ppm استفاده کنند در حالی که کودکان بالای 3 سال می‌توانند از خمیر دندان حاوی 1350 ppm تا 1500 ppm فلوراید استفاده کند.
برای جلوگیری از عوارض جانبی مختلف مسمومیت با فلوراید، هرگز نباید از خمیر دندان به مقدار زیاد استفاده شود. برای کودکان زیر 7 سال فقط باید مقدار خمیر دندان به اندازه نخود استفاده شود.
سدیم بیکربنات
بیکربنات یکی از اجزای بزاقی است که pH بزاق را افزایش می‌دهد و از این طریق محیط را برای رشد باکتری‌های اسیدی ناامن می کند. بیکربنات سدیم همچنین می تواند با کاهش حلالیت مینای دندان از پوسیدگی جلوگیری کرده و نوسازی مجدد مینای دندان را افزایش دهد.
زایلیتول
زایلیتول محلول در آب بوده که به میزان کم در الکل حل می شود. طعم شیرینی دارد و باعث ایجاد احساس خنک‌کننده در دهان می شود. این ماده به عنوان یک عامل پوسیدگی زایی در نظر گرفته می شود زیرا می‌تواند متابولیسم کربوهیدرات را در میکرو ارگانیسم های مختلف دهانی مهار کند.
عوامل سفیدکننده
خمیر دندان های سفید کننده رنگ دندان را روشن نمی کنند. آنها به سادگی لکه های سطحی را با مواد ساینده یا مواد شیمیایی خاص یا پولیش پاک می کنند و یا از ایجاد لکه جلوگیری می کنند.
ساینده ها
ساینده ها مزیت سفید کنندگی قابل توجهی دارند، به ویژه در سطوح صاف، اما برای مناطقی که در امتداد خط لثه و در نزدیکی آن قرار دارند، کاربرد محدودی دارند. لازم به ذکر است که برخی از خمیردندان های سفیدکننده حاوی مواد ساینده درشتی هستند که می توانند به بافت دندان آسیب برسانند.
پاپائین
در خمیر دندان ها به عنوان یک عامل سفید کننده غیر ساینده استفاده می شود.
سدیم بیکربنات
مشخص شده است که خمیردندان های حاوی غلظت های بالای بی کربنات سدیم در از بین بردن لکه های درونی دندان موثرتر از آن هایی هستند که حاوی بی کربنات سدیم نیستند.
دیگر مواد سازنده خمیردندان
از دیگر مواد تشکیل دهنده ی خمیر دندان ها که در برخی از آنها یافت می شود می توان موارد زیر را نام برد.
- عوامل ضد جرم
- عوامل ضد پلاک
- عوامل ضد حساسیت عاج
- عوامل ضد آفت
- عوامل ضد هالیستوزیس